Avrupalı Türk Demokratlar Birliği (UETD Hollanda) Hz. Mevlana’nın 7 öğüdünü içeren ve Konya Kriterleri diye adlandırılan kriterlerin Avrupa’ya yayılması için çalışmalara Konya’dan start verdi.
Konuyla ilgili Hollandalı yazar Abdulwahid Van Bommel ve Hollanda Türk Yazarları Kulübü Başkanı Sadık Yemni, UETD Hollanda genel sekreteri Ahmet Suat Arı, Yönetim kurulu üyesi Erdoğan Yüce ile birlikte bir basın toplantısı düzenleyen UETD Hollanda başkanı Veyis Güngör, Hz. Mevlana ve Mesnevi’nin tanıtımı için yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi. Konya Garden Inn Hotelde yapılan basın toplantısında Veyis Güngör konuyla ilgili şunları söyledi: Hollanda’da etkinliklerini devam ettiren siyasi lobi derneği Avrupalı Türk Demokratlar Birliği UETD başta olmak üzere, Türkevi Derneği, Hollanda Türk Yazarlar Kulübü olarak 2007 yılında başlayan Hollanda’da Mevlana etkinlikleri 2008, 2009 ve 2010 yılında da sürdürdük. Bugün burada bu etkinliklerden en sürdürülebilir olanı, yani Mesnevi’nin Hollandacaya tercümesinin tamamlanması ve yayına girmesi münasebetiyle bir araya gelmiş bulunmaktayız. Geçtiğimiz yıllarda da zaman zaman Konya’da düzenlediğimiz toplantılarla Mesnevi’nin Hollandacaya tercümesi ve Mevlana etkinlikler hakkında bilgi vermiştik.
Mesnevi Hollandacaya tercüme edildi
Bugün itibarıyla, büyük bir mutlulukla, artık Mesnevi’nin Hollandaca tercümesinin bittiğini ve yayınlanmak üzere Konya Büyük Şehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığına teslim ettiğimizi açıklamak isteriz. Birazdan aramızda bulunan Hollandalı yazar, sizlere Mesnevi’nin tercümesi hakkında kısa bilgi verecektir.
Ben tercüme faaliyetinin nasıl başladığı ve geliştiği üzerinde kısaca durmak istiyorum. Bilindiği gibi 2007 yılı UNESCO tarafından uluslararası Mevlana ve Hoşgörü Yılı olarak ilan edilmişti. Biz de, buradan hareketle Hollanda’da 16 Sivil Toplum Kuruluşu olarak bir araya gelip, yıl boyunca 33 ayrı etkinlik gerçekleştirdik. Bu etkinliklerden biri de 2007 yılının Nisan ayında oldu. Konya Büyükşehir Belediyesiyle birlikte Hollanda’nın Amsterdam, Hoorn, Zaanschans, Rotterdam ve Lahey kentlerinde Mevlana etkinlikleri organize edildi. Amsterdam’daki programa Hollanda Adalet Bakanı Hirsh Balling ve Konya Büyükşehir Belediye başkanı Tahir Akyürek’te katılmıştı. 800 davetlinin katıldığı etkinlik gece geç saatlerde sona erdi. Katılımcıların çoğu Hollandalıydı. Programın sonunda davetlilere Büyükşehir Belediyesinin getirmiş olduğu İngilizce Mesneviler hediye edildi. Abdulwahid van Bommel’da programda bir konuşma yapmıştı. Onada İngilizce bir Mesnevi hediye edildi.
Başkan Tahir Akyürek, Adalet Bakanı Hirsh Balling ve Yazar Abdulwahid van Bommel sahneden ayrılmadan mikrofonu elime aldım ve dedim ki, sayın Bommel şu anda İngilizce Mesnevi’yi aldınız. Ancak önümüzdeki yıllarda sizin elinizden Hollandaca Mesnevi’yi almak isteriz, tercümeye var mısın dedim. Bay Bommel 800 kişinin karşısında hayır diyemedi. EVET dedi. Herkes duydu mu dedim. Hep birlikte EVET dediler. Ve Mesnevi’nin Hollandaca tercüme serüveni böylece başladı. Üç yıl sonra, söz verdiği gibi, bize Hollandaca Mesnevi’yi teslim etti. Kendisine huzurlarınızda teşekkür etmek isterim.
Mesnevi’yi tanıtma etkinlikleri başlayacak
Evet. Tercüme bitti. Konya Belediyesi yayınlayacak. Sözümüzü yerine getirdik. İş bitti mi? Elbette HAYIR. Şimdi yeni bir dönem başlıyor: Mesnevi’yi tanıtma etkinlikleri dönemi.
İlk etkinliğimiz yine Amsterdam’da olacak. 2007 yılının Nisan ayında yapmış olduğumuz Mevlana etkinliği salonunda start vereceğiz Mesnevi tanıtım etkinliklerine. Yine Mevlana dostları programa davet edilecek. Yine aynı sahne yaşanacak. Yine Mesnevi takdim edilecek. Ama bu defa Hollandaca Mesnevi sayın bakana hediye edilecek.
2011 yılında Hollanda’nın üniversite şehri Leiden’de, Rotterdam’da Mevlana etkinlikleri yapılacak. Brüksel’de Avrupa Parlamentosunda Mesnevi etkinliği yapmak en büyük hayalimiz. Kopenhagen’da, Maastricht’te Mesnevi etkinliklerini “Konya Kriterleri” başlığıyla gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Ayrıca, herkesin Mevlana’nın yedi öğüdü olarak bildiği, ancak bizim birkaç yıldır Konya Kriterleri olarak siyasi arenada ifade ettiğimiz Konya Değerleri, farklı dinlere mensup bilim adamlarının her bir öğüt hakkında düşüncelerini ifade edecekleri bir eğitim günü gerçekleştireceğiz. Devamla, Mevlana’nın yedi öğüdü, yani Konya Kriterleri’nin ve Konya değerlerinin ele alındığı İngilizce, Hollandaca küçük bir kitapçık yayınlayacağız.
Neden Mesnevi etkinlikleri?
Son olarak Neden Mesnevi Etkinlikleri sorusuna cevap vererek, sözlerimi bitirmek isterim.
Hepinizin çok yakından takip ettiği gibi, dünyadaki ekonomik kriz ve paralelinde gelişen korku psikolojisi, Avrupa’da ırkçı hareketleri ve yabancı düşmanlığını beslemiştir. Çok yakın geçmişte, Avrupa’da ırkçı ya da aşırı sağcı siyasi hareketler, seçimlerde aldıkları yoğun oylarla, hükümetleri etkilemekte, bazen hükümet ortağı olmaktadır. Kitleler arasında korku salarak, insanları etkilemekte ve gelenekçi partileri, yani sosyal demokratların ve Hıristiyan demokrat partilerilerin sert söylemler söylemesine sebep olmaktadırlar. İslamafobi ve müslüman terörizmi hemen hemen hergün Batı medyasını meşgul etmektedir. Kısacası insanlar korkuyla birlikte bir ümitsizliğe kapılarak, yarınlarından endişe duymaktalar.
İşte böyle bir ortamda, insanlara güven veren, ümit veren, yaşam sevgisi veren mesajlara, öğütlere, kriterlere ihtiyaç vardır diyoruz. Hiçbir bireyi zorlamadan, gönüllü olarak uyabileceği Kriterler yüzyıllar öncesinden Konya’dan insanlığa seslenilmiş, formülize edilmiştir. Bize düşen, bu ölçütleri konuşulabilir, tartışılabilir hale getirmek yani Avrupa’nın siyasi ve sosyal gündemine girmesine vesile olmaktır.
İslam Avrupa’da beşinci sütundur
Hollanda Türk Yazarlar Kulübü Başkanı Sadık Yemni ise, 2005 yılında katıldığı bir sempozyumda Avrupa Medeniyeti’nin 4 sütun üzerine kurulduğunun iddia edildiğini dile getirerek, “Bunlar Roma, Yunan, Hıristiyanlık ve Musevilik. Konuşmacı Avrupa medeniyetinin üzerinde yükseldiği 5. Sütuna, İslam’ın Avrupa medeniyetiyle olan çok önemli bağına hiç değinmemişti. Konferansın ardından kendisinin yanına gittim ve bugün Avrupa medeniyetinin temelinde İslam bilginlerinin ve alimlerinin çok büyük katkısı olduğunu anlattım. İbni Haldun, Muhiddin Arabi, İbni Sina, İbni Rüşd ve diğer alimlere değindim. Kimya, cebir, tıp, haritacılık, denizlerde yön bulma vb. buluş ve bilimlerin temelinin doğudan getirildiğini söyledim ve Robinson Crusoe, İlahi Komedi gibi Avrupa’nın başyapıtlarına islam dünyası eserlerinin model durduğunu ekledim. Daha sonra kaleme aldığım bir makalemde dünyada artık Kopenhag Kriterleri’nin yanında Konya Kriterleri’nin de uygulanması gerektiğini yazdım. 2007 yılında UNESCO’nun o yılı Mevlana Yılı ilan etmesiyle bu fikrim tekrar gündeme geldi ve Veyis Güngör beyin desteğiyle bununla ilgili çalışmalara başladık. Bu gerçekten çok ciddi bir konu. Eğer Mevlana’nın Mesnevi’sinin ışığında, ünlü 7 öğüdünden hareketle ahlaki ve ekonomik alanları tarayan bileşik bir paradigmanın kurulmasının mümkün olduğunu düşünmekteyim. Dünyadaki mevcut ekonomik sistemin derinden sarsıldığı ve belki de tümden çöktüğü şu sıralarda bu sorunların aşılması için ciddi bir katkı olabilir. Üretimin toplumsallığının dillendirilmesi ve herkesin anlayabileceği basitlikte formülize edilmesinde örneğin. Bilim insanlarının bu konuda kafa yorması gerekiyor tabii ki.
Mesnevi bir yol haritasıdır
Mesnevi’yi üç yıl boyunca tercüme eden yazar Abdulwahid van Bommel ise şunları söyledi: „Mesnevi’yi tercüme etmek kolay değil. Büyük bir cesaret işi. Mesnevi’yi her okuyuşunuzda yeni şeyler keşfediyorsunuz. Bu süreç aylarca devam etti. Mesnevi’yi tercüme etme cesaretini, yıllar önce Türkiye’de okumuş olmam, tasavvuf kavramlarına hakim olmamdan kaynaklandı. Mesnevi, insan için bir rehberdir. Bir yol haritasıdır. Ruh ve moral haritasıdır. Mesnevi mesajının Avrupa’da bir çok insanı etkileyeceğini, bir çok insanın paradigmasını değiştireceğine inanmaktayım“.